De kleurrijke wereld van het mandalatekenen

Als medeoprichtster van het Mandalatekenpunt van Elisannes Expressie, docent en auteur van verschillende mandalaboeken, is Anneke Tobbe heel bekend met wat het mandalatekenen je kan bieden. Het eerste item waar we dan ook graag aandacht aan besteden is deze kleurrijke wereld met zijn therapeutische meerwaarde. Deze informatie is afkomstig uit haar eigen geschreven lesmateriaal e/o boeken:

Wat is mandalatekenen en waarvoor kan je het gebruiken?
Wat betekent Mandala?
Mandala is een woord uit het Sanskriet, een taal uit het oude Indië, en betekent wiel of cirkel. Een symbool van oneindigheid met een binnen- en buitenwereld. Een mandala brengt aarde en kosmos samen via een samenspel van lijn, vorm en kleur. Een mandala is als het ware een blauwdruk van de oneindigheid van het bestaan. Energie wordt in beeld gebracht.
In de oorspronkelijke vorm van de mandala zoals toegepast in het Hindoeïsme en Boeddhisme bestaat de mandala uit magische diagrammen waarbinnen afbeeldingen van goden en symbolen voorkomen. Deze mandala’s dienen als hulpmiddel om te mediteren. Hierdoor kan inzicht verkregen worden in bepaalde wijsheden. Zo draagt de mandala bij tot de inwijding van de monnik.
De mandala kwam niet alleen als afbeelding voor, maar werd ook als basis voor de architectuur gebruikt, bijvoorbeeld voor de grondvorm van een Tibetaans klooster. Op deze wijze werd het lichaam door het binnengaan van deze spirituele gebouwen verbonden met zuivere energie en de geest via de afbeeldingen met kosmische inzichten. Elke vorm van de mandala biedt via de symbolen zijn eigen inzicht aan en draagt zijn eigen energie uit.
Een gemaakte mandala bestaat uit een basiscirkel die meestal opgevuld is met geometrische figuren, vormen, lijnen, symbolen en kleuren. In het westen wordt steeds meer de vrije, meer intuïtieve beweging in de mandala toegepast waardoor naast de eventuele kosmische inzichten meer  persoonlijke spiegels zichtbaar kunnen worden.

De essentie van de mandala
De essentie van de mandala is dat alles bestaat uit energie, waaruit zich via bepaalde natuurwetten  bewust en onbewust; leven, kracht, groei en bewustwording oprichten. Al deze energie heeft zijn eigen begrenzing en mogelijkheden en dat wordt met de binnenruimte van de cirkelrand gesymboliseerd. Alles heeft een begin en een eind, maar dit einde is weer een nieuw begin. Een voorbeeld hiervan is een zaadje, als het ware de kern van de mandala. In dit zaadje zit alle kracht om tot een mooie bloem uit te kunnen groeien. Waar het zaadje terecht komt, is mede bepalend voor zijn ontwikkeling. Wanneer de bloem is uitgegroeid zal zij afsterven maar het nieuwe zaad dat zij achterlaat of de voeding die zij biedt door het afsterven aan de aarde zorgt weer voor nieuw leven.
Dit geldt ook voor de mens. Ieder mens wordt geboren met een bepaalde potentie: karaktereigenschappen, talenten en ontwikkelingsmogelijkheden. Waar het pasgeboren kind zijn nieuwe thuis krijgt,  kan mede bepalend zijn voor een meer of mindere harmonieuze ontwikkeling. Elke afgesloten levensperiode biedt weer ruimte voor een nieuwe en dit symboliseert weer het oneindige.

Therapeutische meerwaarde
Het mandalatekenen brengt je op de eerste plaats even een rustmoment voor jezelf. Dat alleen al is vaak een meerwaarde in onze vaak druk gevulde dagen.
Of je nu bewust kiest wat je in je mandala tekent of dat je hier intuïtief mee bezig bent, het eindresultaat kan je gebruiken als spiegel voor jezelf. Je zult ontdekken dat je onbewust dat tekent of juist die kleur gebruikt met een betekenis die past bij wat zichtbaar gemaakt mag worden. Juist daarom is het mandalatekenen zo’n prettige manier om jezelf wat beter te leren kennen en eventueel veranderingen aan te brengen in je dagelijks bestaan.

Betekenis van de Plek in de mandala
Elke plek in de mandala is verbonden met een periode of eigenschap van de maker. Op deze manier kan het maken van mandala’s gebruikt worden  om jezelf beter te leren kennen. Zo wordt er via het maken van een mandala contact gemaakt met je eigen kern, jouw aanwezige krachtplek. Hierbij wordt gewerkt binnen de ruimte van de cirkel, vanuit of naar de kern met de energie van verschillende bewegingen, vormen en kleuren. Alles met zijn eigen universele betekenis en persoonlijke waarde. Deze inzichten, die je kunt krijgen door het maken van een mandala of de oefeningen vooraf, kun je  gebruiken in je dagelijks leven. Door na het maken van een mandala eens te kijken hoe en met welke vormen of kleuren jij je mandala hebt ingevuld, kun je informatie krijgen over jezelf.

LINKS: De plek van het verleden, dat wat je met je meedraagt, meegekregen hebt, vanuit thuis, opvoeding, ontwikkelingsfasen, ervaringen e.d. en wat van invloed is op het heden. Dit kan ook, mits je daarin gelooft, met vorige levens te maken hebben. De beïnvloeding kan zowel positief als negatief zijn.
BOVEN: De plek van het bewuste, je denken, handelen, je weten, daar waar je momenteel gebruik van maakt. Je inspiratiebron. Je zon. Wat pas jij bewust toe of waar maak jij gebruik van om je leven vorm te geven? Boven staat ook voor de energieverbinding met de kosmos. De universele wereld van het zuivere licht.
RECHTS: De plek van de toekomst, daar waar je naar toe gaat, vanuit het denken, voelen en handelen vanuit het nu-moment. Deze plek heeft ook te maken met je doelen, daar waar jij je op richt, dat wat zich vanuit het nu zal manifesteren, gevoed vanuit het verleden. Zie het verleden als de oorzaak en de toekomst als het gevolg.
ONDER: De plek van het onbewuste, je valkuilen, dat wat je moeilijk vindt, je uitdagingen, je angsten en onzekerheden die op het moment van maken van de mandala van invloed zijn op je leven. Het voelen. Je testplek. Je maan. Waar loop je telkens tegen aan of wat ga je uit de weg. Wat vind jij je zwakte? Zoals boven voor de kosmos staat, staat onder voor de aarde.  Onze dagelijkse natuurlijke omgeving waar we onze uitdagingen tegenkomen.
CENTRUM: Het centrum staat voor het nu-moment. Het nu wordt beïnvloed door de bovengenoemde invullingen. Dit kan per periode meer of minder zijn. Je kunt soms meer vanuit het verleden handelen of soms meer gericht zijn op de toekomst. Het handelen zelf kan alleen in het nu. Wanneer je stevig in het centrum staat, handel je ook echt vanuit het nu en vormen de genoemde factoren niet de sturing in je voelen, denken en handelen, maar je gaat om met wat er per moment op je afkomt en hiervan leef je je leven.
Het centrum is ook de stilteplek. Het moment dat even niets hoeft, beweegt of vraagt. Helemaal in het nu staan! Niet vooruit, achteruit, denken of voelen, maar gewoon zijn!
Alle plekken zijn met elkaar verbonden en geven samen een totaalbeeld van je persoonlijke kracht op het moment van het maken. 

Wat is kleur?
Volgens het Nederlands woordenboek:
“Kleur is de indruk die het oog krijgt van lichtstralen van bepaalde golflengte. De indruk, door het oog verkregen van de bestanddelen van zonlicht of mengingen daarvan. (De zeven kleuren van de regenboog).”
Licht heeft zijn eigen trillingsfrequentie. Wanneer deze in contact komt met andere trillingen ontstaan de kleuren die wij zien. Een duidelijk voorbeeld hiervan is de regenboog met al zijn kleuren, die ontstaat wanneer de trillingen van het licht van de zon in aanraking komt met de trillingsbeweging van water, de regen. Elke kleur heeft zijn eigen trilling. Onze ogen nemen deze kleuren waar en zijn zo onze informatiebron. Hierdoor is het mogelijk om van alle kleuren en hun talloze combinaties te genieten.
Kleur is in het leven van de mens heel belangrijk. We maken contact met alles wat leeft en om ons heen aanwezig is. Kleur kan van invloed zijn op ons humeur, ons gedrag en ons handelen. De mens omringt zich met kleur, voedt zich met kleur en draagt zijn eigen kleurige energieveld, de aura, in en om zich heen. We hebben meestal ook een bepaalde lievelingskleur of een kleur waarvan je een grote afkeer heeft. Dit kan per periode verschillend zijn, maar soms is het een blijvende kleur. Zo’n voor- of afkeur voor een kleur kan gebaseerd zijn op een bepaalde positieve of negatieve ervaring in het leven, maar ook wisselen door de veranderingen in je levensfasen.
Omdat elke kleur zijn eigen trillingswaarde heeft, is elke kleur op zijn eigen wijze voor ons van belang. Na allerlei onderzoekingen en ervaringen door de eeuwen heen hebben de kleuren hun eigen energetische betekenis gekregen. Kleuren roepen bepaalde gedachten, gevoelens en associaties op.
We kunnen ons op allerlei manieren voeden met kleur. Wanneer we onbewust of bewust steeds weer die blauwe trui of groene broek aantrekken kan het zijn dat we behoefte hebben aan de energetische waarde van deze kleur. Mensen die zich regelmatig in het zwart kleden kunnen de behoefte hebben om zichzelf te beschermen, anderen op een afstand te houden en hun ware ik niet echt aan anderen willen of durven te laten zien.
Er zijn mensen die last hebben van een winterdepressie. Dit kan ontstaan uit een gebrek aan licht in deze periode. Inmiddels bestaan hier al verschillende lichttherapieën voor. Ook bestaan er voor verschillende ziektebeelden verschillende kleurtherapieën die steeds meer erkend worden. In vroegere eeuwen werden deze therapieën al als geneeswijze toegepast bij de Egyptenaren, Chinezen en Indiërs.

Kleuren en hun betekenis
Voordat je naar de betekenis van kleur in de lijst kijkt is het goed om eerst even naar je gevoel te luisteren wat de kleur volgens jou zou kunnen betekenen. Door persoonlijke ervaringen kunnen kleuren een eigen betekenis hebben gekregen. Daarbij is mijn ervaring dat verschillende boeken, soms een verschillende uitleg geven. De volgende lijst is een samenstelling van de meest voorkomende betekenissen en zoals die voor mijn gevoel goed werkt.
In de onderstaande lijst wordt eerst de algemene betekenis van de kleur beschreven en daarna de betekenis gegeven wanneer de kleur te dominant of te zwak aanwezig is.

A = Algemene betekenis
B =  Betekenis bij te dominante aanwezigheid van de kleur
C =  Betekenis bij te zwakke aanwezigheid van de kleur

Primaire kleuren:
Rood = lichaam/aarde/vuur       blauw = ziel/hemel/ether         geel = geest/kosmos/licht

Rood:
A. Energie - levenskracht - de man - macht - vuur en ambitie - stimulerend en opwindend- seksualiteit - strijdlust – openheid - passie
B. Dominantie – boosheid – te veel energie – extravert – seksuele frustratie – bazig
C. Geen geloof in eigen kracht – te zachtaardig – boosheid onderdrukken – onderdrukte seksualiteit - onderdanig
Oranje:
A. Geestdrift – enthousiasme – vrolijkheid –  het kind in de volwassene – gevoel – levendigheid – meditatie
B. Overenthousiast – te veel kind zijn (als volwassene) – kiezen voor slachtofferrol – extreem aanwezig – belerend - kleinzielig
C. Nergens zin in hebben – geen of zwakke verbinding met het kind in je zelf – te weinig in verbinding met je gevoelswereld
Geel:
A. Wijsheid – helderheid – verstand - gevoel van eigenwaarde – logica – nieuwsgierigheid – onderscheidingsvermogen – geestkracht – kosmos – doelen stellen - alertheid
B. Geen ruimte voor nieuwe inzichten – te veel denken – te veel willen – te veel gericht op je doel – te veel willen zien
C. Van je persoonlijk licht afstaan – zweverig – geen doelen zien – niet kunnen focussen – verdwaald voelen
Groen:
A. Natuur - moeder aarde – vruchtbaarheid – rust – hoop – liefde – tederheid – jeugd – troost – eigenliefde – vertrouwen
B. Controle willen houden – geen rust vinden – eisend in liefde – te gegrond
C. Gebrek aan eigen waarde – niet durven vertrouwen – gebrek aan liefde – niet tot ontwikkeling kunnen komen – gebrek aan hoop
Blauw:
A. Ruimtegevend – zuiverend – helend - de ziel - de vrouw – intelligentie – leraar – communicatie –intuïtie – waarheid – stabiliteit
B. Ruimtenemend – overheersend – verstikkend – te luid sprekend – bazig -
C. Zwakke stem hebben – niet durven communiceren – niet durven vertrouwen op je intuïtie of eigen intelligentie
Indigo:
A. Meditatie – ervaring - het weten – visie – doelstelling – geborgenheid – wijsheid –individualiteit – meesterschap
B. Egoïstisch – vastzitten in je hoofd – te groot verantwoordelijkheidsgevoel – te wijs willen zijn
C. Niet helder zijn – niet willen weten – geen eigen of universele visie – moeite met mediteren
Violet:
A. Onderscheidingsvermogen – mystiek – spiritueel – intuïtie - wederopbouwer van idealen – godsdienst – toveren
B. Te rechtlijnig denken – hardnekkig vasthouden aan je eigen denkwijze – te veel met je hoofd in de wolken
C. Moeilijk keuzes kunnen maken – zweverig – onzeker – liever niet opvallen
Roze:
A. Verzachtend – genezend - liefde schenken – liefde ontvangen - eigen waarde – aandacht voor jezelf – liefde voor jezelf
B. Geforceerde eigen liefde – verhardend – te veel aandacht voor jezelf – je zelf op de eerste plaats zetten
C. Moeilijk liefde kunnen ontvangen – lage eigenwaarde – jezelf te min voelen voor persoonlijke aandacht – te veel geven
Wit:
A. Het zijn - het licht – reinheid – onschuld – harmonie – puur – zuiver- engelenenergie
B. Geforceerde onschuld – geblokkeerde  harmonie – licht dat niet kan stralen
C. Niet durven stralen – afstaan van je eigen licht – niet in jezelf durven geloven
Grijs:
A. Samengaan van wit en zwart – schemering – mist – neutraliteit – even niets hoeven – terugtrekken om op afstand waar te nemen
B. Vastzitten in besluiteloosheid – verdreven voelen – niets willen toelaten - depressief
C. Besluiteloosheid –onverschilligheid – buiten jezelf staan
Zwart:
A. De dood – verandering – afschermen – verstoppen – mysterie - verborgen geheimen – einde – afscheid – achter je laten
B. Een zwarte kijk op het leven hebben – niets meer willen toelaten – jezelf niet durven zijn – te veel afscheid nemen van dat wat nog van waarde voor je is -  niet gevonden willen worden
C. Geen afscheid durven nemen van personen of situaties – kwetsbaar voor invloeden van buitenaf – hopen op redding van buitenaf – jezelf kwijt zijn
Bruin:
A. Concentratie- traditie - met je voeten op de grond staan – aardekleur – gegrond – stabiliteit
B. Te stevig gegrond – halsstarrig – kluizenaar – geen eigen verantwoordelijk nemen – te veel vastzitten aan overbodige tradities – geconditioneerd
C. Niet goed gegrond staan – bang voor tradities – niet goed voor jezelf durven opkomen - onbalans
Goud:
A. Het liefhebbende hart - liefde voor al het leven – levenscheppend - het bewuste leven – heling – kosmische verbinding – edelmetaal
B. Vastzitten in kosmische processen – niet ademend – de weg naar heling niet zien
C. Te kwetsbaar leven – geen grip op wat er gebeurt  - geen controle over eigen leven
Zilver:
A. De maan – droomwereld - het onbewuste leven – verbinding – mystieke sferen – magneetveld
B. Nachtmerries – in je droom blijven hangen – te mystiek – boven de ander voelen – te veel invloed willen hebben
C. Verdwaald voelen – overgevoelig – menstruatieproblemen – niet durven te vertrouwen in de magie van het leven
Infrarood:
A. Herinnering – regressie – warmte – duisternis – zwaarte – aarde – vruchtbaarheid
B. Vastzitten in het verleden – te veel willen – met duister omringen – te gewichtig
C. Niet durven te herinneren – je eigen talenten niet zien – te licht denken
Geelgroen:
A. Bedwelming – opgewektheid – luchtigheid – vrijheid – clownerie – brutaliteit
B. Giftig - niet vrij – sarcastisch - er boven verheven voelen
C. In een roes leven – niet durven genieten - levenslast
Turkoois:
A. Voorbehoudend – beoordelingsvermogen – afstand – scherpte – koelheid –zuiverheid –  matigheid – bescherming – intuïtie – bescherming - spiegel
B. Veroordelend – niet toelaten – vertroebeld – te beschermd
C. Beïnvloedbaar – geen afstand kunnen bewaren – niet luisteren naar je intuïtie

Bovenstaande uitleg geeft een handvat om naar de betekenis van een aantal kleuren te kijken. Er bestaan nog veel meer kleuren. Je creëert je eigen kleuren door kleuren te mengen. 

Meer
Er is nog veel meer te vertellen over de kleurrijke wereld van de mandala. Wellicht vullen we later nog eens aan met speciale thema's. Kom gerust nog eens terug naar deze website.

 Themasets
Wil je zelf eens aan de slag met het maken van een mandala? Kijk dan eens bij onze mandala themasets. Elke set heeft een eigen thema en biedt hier veel informatie over en natuurlijk ook voorbeelden en werktekeningen om je eigen mandala's te maken.a
Je vindt deze in onze EtsyShop in de rubriek mandalatekenen. Deze sets worden steeds weer aangevuld met inspirerende nieuwe thema's.